ua
pl
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku 31 pażdziernika 2016, 17:04
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
Wywiad z prezesem Polskiego Kulturalno-Oświatowego Towarzystwa „Odrodzenie” w Berdiańśku prof. drem hab. Lechem Suchomłynowem z okazji obchodów 15. lecia Domu Polskiego i odsłonięcia tablicy pamiątkowej Marii Turzańskiej, polskiej pianistce, urodzonej nad morzem Azowskim. Wywiad przeprowadził Mikołaj Bondarew
M.B. - Panie Prezesie, Polonia Berdiańska obchodzi 15. rocznicę powstania biura Towarzystwa Polaków "Odrodzenie", które jest znane w mieście i określane przez miejscowych Polaków jako Dom Polski, proszę opowiedzieć, na jakich zasadach funkcjonuje jedno z ognisk polskości nad morzem Azowskim.
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
L.S. - Wyraz ‘dom’ jest wieloznacznym, ale przede wszystkim kojarzy się z czymś rodzinnym i przytulnym, kameralnym i przyjaznym. Członkowie "Odrodzenia" przychodzą do Domu Polskiego nie tyle w sprawach, ile żeby spotkać się dawnymi znajomymi, porozmawiać pomiędzy sobą, podzielić się sukcesami i problemami, więc do tego miejsca słowo ‘biuro’ nie pasuje.
Przy Domu Polskim w Berdiańsku już od pięciu lat funkcjonuje Ośrodek Nauki Języka Polskiego dla Dzieci i Młodzieży, który organizuje zajęcia także dla podopiecznych polskiego pochodzenia z miejscowego sierocińca. Tutaj są organizowane tak zwane "białe soboty", konsultacje medyczne, zorganizowane przez Polonijne Koło Lekarzy. Czas od czasu Polak-prawnik udziela konsultacje prawne, między innymi doradza w sprawach otrzymania dotacji na opłaty mediów. W Domu Polskim mieści wypożyczalnia książek polskich. Wspomnę, że zbiory biblioteczne Towarzystwa liczą ponad ponad 4 tys. pozycji.
M.B. - A pomimo Domu Polskiego, gdzie jeszcze "Odrodzenie" realizuje swoje zadania statutowe?
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
L.S. - Nasza organizacja organizuje imprezy kulturalno-oświatowe w różnych miejscach, między innymi w Berdiańskim Muzeum Plastycznym, Krajoznawczym, w Miejskiej Szkole Muzycznej, liceach i koledżach miasta. Ale drugim po Domu Polskim miejscem, gdzie tętni życie Polaków Berdiańska jest Centrum Języka i Kultury Polskiej. Jest to jednostką strukturalną PKOT "Odrodzenie" i Uniwersytetu Zarządzania i Biznesu w Berdiańsku. Centrum powołano w roku 2004 ze względu na znaczne zainteresowanie kulturą polską ze strony studentów tej uczelni oraz przedstawicieli środowiska polonijnego. Zadaniem Centrum jest nie tylko zapoznawanie młodzieży akademickiej z historią, kulturą polską i nauką języka polskiego, ale edukacja znacznie szerzej pojęta. Kadra szkoły, w oparciu o wieloletnie doświadczenie w pracy dydaktycznej, dąży do zmotywowania młodzieży do nauki w szerokim tego słowa znaczeniu oraz do osiągania sukcesów. Dzięki połączeniu najlepszych cech standardów edukacji rodzimej i światowej, studenci otrzymują szerszą edukację oraz dodatkowe wartości, które zwiększą ich szanse na lepszą przyszłość. W rezultacie połączenie najlepszych elementów różnych systemów daje znakomite i widoczne efekty. Ważną rolę dopełniającą spełniają wybrane elementy polskiego standardu edukacji w zakresie metodyki nauczania.
Oprócz działalności dydaktycznej - kadra prowadzi działalność naukową. Centrum jest współorganizatorem konferencji i paneli naukowych, a także bierze czynny udział w badaniach, prowadzonych wspólnie z wiodącymi placówkami naukowymi w Polsce i na Ukrainie, przykładem czego jest między innymi ścisła współpraca z Instytutem Slawistyki Polskiej Akademii Nauk i Katedrą Polonistyki na Uniwersytecie Narodowym imienia Tarasa Szewczenki w Kijowie, a także liczne naukowe przedsięwzięcia i publikacje w wydaniach na Ukrainie i w Polsce.
M.B. - Wróćmy do uroczystości, które odbyły się 28 października 2016 roku.
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
L.S. - W ramach obchodów 15. lecia Domu Polskiego do końca roku będą odbywać się różne imprezy kulturalne, których celem jest popularyzacja kultury polskiej i informowanie mieszkańców Berdiańska o działalności miejscowych Polaków. Natomiast w dniu 28 października gościliśmy Wysokich Gości z Konsulatu Generalnego RP w Charkowie i artystów-muzyków prawie z całej Ukrainy (Kijów, Dniepr, Winnica, Zaporoże, Chmielnicki).
Wizyta Konsula Generalnego Janusza Jabłońskiego i Konsula Jana Zdanowskiego rozpoczęła się z spotkania z członkami "Odrodzenia" i Władzami Uniwersytetu Zarządzania i Biznesu w Centrum Języka i Kultury Polskiej. Następnie uczciliśmy pamięć Ludwika Godlewskiego, miejscowego Polaka-malarza. Jego postać jest dowodem harmonijnego współdziałania różnych kultur na wieloetnicznych ziemiach Północnego Priazowia.
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
Jego oryginalna twórczość malarska, droga życiowa i uznanie społeczne świadczą o nadzwyczajności tej osobowości, wybitnej osobowości naszego kraju. Życie Ludwika Godlewskiego jest ilustracją odwagi przeciwstawiania się jednostki tragicznym dziejom XX wieku, a jednocześnie organicznego połączenia pragmatycznej i artystycznej wizji świata. W uroczystym składaniu kwiatów pod tablicą pamiątkową Ludwikowi Godlewskiemu i następnych imprezach wzięli Prezydent Miasta Berdiańska Wołodymyr Czypurnyj i przedstawiciele Urzędu Miasta.
Kolejnym etapem obchodów było spotkanie w Domu Polskim. Do gości z Konsulatu i Władz Miejskich dołączyli nasi przyjaciele, reprezentujący różne instytucje, z którymi współpracuje Towarzystwo Polaków "Odrodzenie", w tym prezesi organizacji narodowościowych: Greków, Żydów, Niemców, Ormian i Bułgarów.
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
L.S. - Oczywiście, było dużo miłych słów, podziękowań i prezentów.
M.B. - Wydarzeniem centralnym uroczystości był koncert polskiej muzyki klasycznej i odsłonięcie tablicy pamiątkowej Marii Turzańskiej. Czy mógłby pan profesor powiedzieć kilka słów o tej pianistce?L.S. - Maria Turzańska (ur. w 1878 roku w Berdiańsku), której imieniem festiwal został nazwany, była ważną postacią w życiu muzycznym i kulturalnym Jarosławia. Jako absolwentka Cesarskiego Konserwatorium w Wiedniu, w klasie fortepianu prof. Teodora Leszetyckiego, cieszyła się wielkim autorytetem w dziedzinie kultury muzycznej. Już w wieku piętnastu lat zasłynęła jako objawienie salonów muzycznych Wiednia, Budapesztu, Pragi, Paryża, Moskwy, Petersburga.
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
Uważano ją za jedyną rywalkę Paderewskiego. Do kręgu wielbicieli jej talentu oraz równie wielkiej urody, obok koronowanych głów, należał Henryk Sienkiewicz. Karierę pianistki przerwała z chwilą zamążpójścia. W 1903 roku założyła jarosławską Szkołę Muzyczną im. Fryderyka Chopina, którą prowadziła do wybuchu II wojny światowej. Za ofiarność i odwagę w niesieniu pomocy rannym żołnierzom podczas I wojny światowej odznaczona została Złotym Krzyżem Zasługi.
W okresie międzywojennym zasiadała w Radzie Miasta Jarosławia. Przez 36 lat pracy pedagogicznej przygotowała wielu pianistów, z których znane osoby to Ludmiła Schram, późniejsza nauczycielka gry na fortepianie w Państwowej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Jarosławiu oraz Krystyna Małheis–Domaszowska, wybitna pianistka-pedagog i wieloletni dyrektor Zespołu Szkół Muzycznych im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie.
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
Warto wspomnieć, że odsłonięcie tablicy pamiątkowej stało się to możliwe dzięki wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Charkowie i dofinansowaniu z funduszy MSZ RP.
M.B. - Koncerty i festiwale polskiej muzyki klasycznej odbywają się w Berdiańsku każdego roku, czym się wyróżniało tegoroczne muzykowanie?L.S. - Przede wszystkim – wysoki poziom wykonawców, których, jak już wspomniałem, zaprosiliśmy z różnych regionów Ukrainy. Po drugie, szeroki repertuar, od Chopina i Winiawskiego do Szymanowskiego i Paderewskiego.
Pianistki Nonna Kozłowska i Tatiana Czajka z Kijowa przekazały w darze bezcenne kopie nut i tekstu w języku polskim romansu "Okwitły chryzantemy" (muzyka N. Charito, słowa W. Szumskiego, tłumaczenie na język polski J. Woźnickiego), wydanych przed drugą wojną światową w wydawnictwie Leona Idzikowskiego.
Sala pękała w szwach. Trzy kanały telewizyjne nagrywały tę feerię muzyki polskiej.
M.B. - Ale na zakończenie koncertu w Szkole Muzycznej pomimo utworów polskich klasyków był występ najmłodszych Polaków Berdiańska i wręczenie odznaczeń?L.S. - Tak, oczywiście. Nie mogliśmy nie pochwalić się młodym pokoleniem Polaków Berdiańska. Tym razem dzieciaki przygotowały kompozycję sceniczną pod nazwą "Pociąg do Polski". Dzieci ruszyły w symboliczną "podróż" od stacji Gdańsk, poprzez Malbork, Warszawę i Kraków do Poznania, recytując patriotyczne wiersze i śpiewając piosenki, spotykając po drodze syrenkę warszawską i smoka wawelskiego.
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
Na zakończenie Konsul Generalny RP Janusz Jabłoński wręczył podziękowania placówki dyplomatycznej w Charkowie oraz prezesa Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Longina Komołowskiego członkom Zarządu Głównego PKOT "Odrodzenie" Oldze Popowej, Jerzemu Sopinowi i Mikołajowi Bondarewowi. Szczególnym wyróżnieniem Zarządu Krajowego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" zostali odznaczeni wieloletnia dyrektor Domu Polskiego w Berdiańsku Teresa Krasnokucka, no i moja skromna osoba.
W liście powitalnym prezes Longin Komołowski między innymi zaznaczył: "Jubileusz jest wspaniałą okazją, aby podziękować wszystkim Polakom, którzy koncentrując się wokół Domu Polskiego angażują się w proces kształtowania polskiej tożsamości narodowej nie tylko w Berdiańsku, ale i w całej Ukrainie".
Akordem finałowym uroczystości w dniu 28 października była wideoprojekcja na fasadzie Miejskiego Domu Kultury"Polska z lotu ptaka" pod nieśmiertelne utwory muzyczne Fryderyka Chopina.
Jubileusz Domu Polskiego w Berdiańsku
L.S. Również chcę podziękować wszystkim członkom i pracownikom Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", które jest właścicielem Domu Polskiego w Berdiańsku za wieloletnią współpracę. Wysłowić wielkie uznanie wszystkim organizacjom i instytucjom w Polsce, między innymi Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie i Fundacji Wolność i Demokracja za wsparcie naszych inicjatyw. Szczególne wyrazy wdzięczności kieruję pracownikom Konsulatu RP w Charkowie za pomoc w doposażeniu Domu Polskiego i stałą opiekę nad naszą organizacją.
