Sytuacja Ukraińców w Polsce

mniej niż minutę temu

Sytuacja Ukraińców w Polsce

Najnowszy raport Narodowego Banku Polskiego dotyczący sytuacji Ukraińców w Polsce przynosi obraz znacznie bardziej złożony, niż sugerują publicystyczne uproszczenia i powtarzane od miesięcy stereotypy. Z danych wynika, że na koniec czerwca 2025 roku w Polsce przebywało około miliona osób, które przyjechały po rosyjskiej agresji z 2022 roku: ponad 660 tys. dorosłych i niemal 330 tys. dzieci. Do tego należy doliczyć imigrantów z okresów wcześniejszych, co oznacza, że mimo upływu czasu znaczna część uchodźców i migrantów nadal wiąże swoją przyszłość właśnie z Polską. Nie chodzi już wyłącznie o reakcję na kryzys, ale coraz częściej o świadomą decyzję życiową. Raport podkreśla, że rośnie liczba osób deklarujących zamiar pozostania w Polsce na dłużej; migranci poprawiają znajomość języka, stabilizują sytuację mieszkaniową, zakładają rodziny, coraz częściej kupują własne mieszkania i odchodzą od tymczasowych form zakwaterowania. W 2025 roku aż 63 procent badanych deklarowało dobrą znajomość polskiego, podczas gdy jedynie niewielki odsetek przyznawał się do braku umiejętności językowych. To ważny sygnał, bo w integracji społecznej język bywa barierą kluczową.

Jednocześnie raport NBP potwierdza rzecz podstawową: zdecydowana większość dorosłych osób z Ukrainy pracuje lub aktywnie szuka zatrudnienia. Mediana wynagrodzeń w tej grupie jest wprawdzie niższa niż wśród Polaków — ok. 4,4 tys. zł netto wobec ponad 5,3 tys. zł — jednak różnica ta wynika głównie ze struktury zawodowej, a nie z braku kwalifikacji czy ambicji. Wielu migrantów podejmuje pracę poniżej swoich kompetencji, nierzadko wyuczonych w innym systemie i nieprzekładalnych od razu na polski rynek. To jednak stopniowo się zmienia: z roku na rok maleje udział Ukraińców pracujących w zawodach niskopłatnych, a rośnie liczba osób zatrudnionych na stanowiskach wymagających średnich i wyższych kompetencji. Zwiększa się też przedsiębiorczość — według danych ekonomicznych co dziesiąta jednoosobowa firma zakładana w Polsce w ostatnich latach należała do obywatela Ukrainy. To przesuwa punkt ciężkości debaty: z narracji o migrantach jako „siłach pomocniczych” gospodarki ku obrazowi aktywnych uczestników rynku pracy oraz lokalnych społeczności.

Integracja nie sprowadza się jednak wyłącznie do ekonomii. Dane NBP pokazują, że Ukraińcy rzadko funkcjonują w zamkniętych środowiskach — większość deklaruje przynajmniej jedną bliską relację z Polakami, a wśród osób, które mieszkały tu jeszcze przed pełnoskalową wojną, odsetek takich odpowiedzi przekracza 80 procent. To ważny element budowania wspólnej przestrzeni społecznej i przełamywania barier kulturowych, które w sytuacji masowej migracji łatwo mogą przekształcić się w trwałe podziały. Dziś widać, że proces ten przebiega bardziej organicznie, niż można było przewidywać jeszcze dwa-trzy lata temu.

Jednocześnie raport otwiera szerszą dyskusję o tym, jak obecność około półtora–dwóch milionów Ukraińców wpływa na polskie państwo i społeczeństwo. Z perspektywy gospodarki to przede wszystkim wzmocnienie rynku pracy, łagodzenie niedoborów kadrowych oraz impuls demograficzny. Wbrew obawom, które często wybrzmiewają w dyskursie publicznym, dane NBP wskazują, że Ukraińcy nie są obciążeniem dla systemu — przeciwnie, pracują, płacą podatki, rozwijają firmy, inwestują w edukację dzieci i w swoją przyszłość w Polsce. Z punktu widzenia państwa to zasób, który — przy odpowiednio prowadzonej polityce integracyjnej — może stać się jednym z filarów rozwoju społecznego i gospodarczego w najbliższych latach. Warunkiem jest jednak konsekwentne prowadzenie działań na rzecz włączania migrantów w życie instytucjonalne, wyrównywania ich szans edukacyjnych i zawodowych oraz przeciwdziałania narracjom opartym na lęku i antagonizmach.

Raport NBP pokazuje więc sytuację zaskakująco dojrzałą: migracja, choć wymuszona dramatycznymi okolicznościami wojny, ewoluuje z kryzysowego wyzwania w realny potencjał społeczny. Ukraińcy przestają być „gośćmi”, a coraz częściej stają się sąsiadami, współpracownikami, partnerami w codziennym życiu. W tej transformacji zawiera się jedna z najważniejszych lekcji współczesnego polsko-ukraińskiego doświadczenia: w świecie przyspieszonych zmian stabilność buduje się nie poprzez zamykanie granic, lecz poprzez mądrą i odpowiedzialną integrację, która traktuje migrację nie jako problem, lecz jako wspólną inwestycję w przyszłość.