Światowe Dni Humanistyki Polonijnej 27 czerwca 2025, 16:56
Instytut Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego i Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, z inicjatywy Polskiego Kulturalno-Oświatowego Towarzystwa „Odrodzenie” w Berdiańsku, podejmują inicjatywę organizacji Światowych Dni Humanistyki Polonijnej w celu wspierania rozwoju polskiej nauki na świecie.
Wydarzenie to ma na celu stworzenie międzynarodowej platformy wymiany i popularyzacji dorobku naukowego Polaków z całego świata w szeroko rozumianej humanistyce, w tym naukach społeczno-politycznych, poprzez:
- umożliwienie polskim i polonijnym naukowcom prezentacji osiągnięć;
- wzmocnienie współpracy między ośrodkami naukowymi w Kraju i za granicą;
- popularyzację polskiej myśli humanistycznej w Polsce i poza granicami;
- wzmacnianie tożsamości narodowej Polaków mieszkających poza krajem.
Informacje organizacyjne
Termin: 21-22 listopada 2025 r.
Format: mieszany (zdalny)
Aby zgłosić udział prosimy o wypełnienie formularza elektronicznego:
https://forms.gle/QmMckdQCCaMQWXLE6
Termin nadsyłania zgłoszeń na Światowe Dni Humanistyki Polonijnej upływa 30 sierpnia 2025 roku.
O zakwalifikowaniu referatu organizatorzy będą powiadamiać w terminie do 15 września, zastrzegając sobie prawo do odrzucenia zgłoszonych propozycji referatów bez podania przyczyn. Wybrane referaty będą opublikowane w czasopismach Instytutu Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej „Przegląd Środkowo-Wschodni” i „Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej”.
Długość referatu: do 20 minut.
Osoba kontaktowa:
prof. dr hab. Lech Suchomłynow
o.sukhomlynov@uw.edu.pl
Temat przewodni Światowych Dni Humanistyki Polonijnej
„Wielowymiarowość słowa w dzisiejszym świecie nauki”
W wyobraźni istnienie słowa nie jest zakładane (…).
Tym, co istnieje, nie jest wyobrażony dźwięk słowa albo wyobrażony napis,
lecz ich wyobrażeniowe przedstawienie.
- Jacques Derrida – Głos i fenomen. Wprowadzenie do problematyki znaku w fenomenologii Husserla
Współczesne rozumienie słowa w lingwistyce i literaturoznawstwie charakteryzuje się dynamiką, kontekstualnością i interdyscyplinarnością. Uwzględnia się zarówno aspekty językowe, jak i kulturowe, społeczne oraz psychologiczne, co umożliwia pełniejsze zrozumienie roli słowa w komunikacji.
Perspektywy badania słowa
Lingwistyka postrzega język jako dynamiczny system, a słowa jako elementy podlegające ciągłym zmianom. Badania koncentrują się na analizie użycia języka w kontekstach społecznych, kulturowych i psychologicznych. Teoria kognitywna analizuje słowa jako elementy sieci pojęciowej w umyśle, a lingwistyka korpusowa, wykorzystując technologie komputerowe, bada rzeczywiste użycie słów na podstawie ogromnych zbiorów danych językowych.
Literaturoznawstwo analizuje słowo w kontekście tekstu, uwzględniając jego funkcje stylistyczne, symboliczne i metaforyczne. Skupia się na tym, jak słowa kształtują znaczenie tekstu, wpływają na odbiór utworu i jakie pełnią funkcje estetyczne. Koncepcja intertekstualności podkreśla, że każde słowo jest osadzone w sieci innych tekstów i znaczeń. Analizuje się, jak słowa nawiązują do innych dzieł literackich, mitów, symboli i konwencji kulturowych, uwzględniając rolę czytelnika w procesie interpretacji tekstu. Istotny wpływ na postrzeganie słowa mają również założenia dekonstrukcjonizmu, który podkreśla wieloznaczność słowa i podatność na różnorodne interpretacje.
Jednakże problematyka funkcjonalności słowa wykracza daleko poza ramy filologii, obejmując szerokie spektrum nauk humanistycznych i społecznych, między innymi analizę języka i dyskursu, dynamikę polityki i władzy, konstruowanie tożsamości społecznych, mechanizmy perswazji i propagandy, a także rolę języka w kształtowaniu kultury i pamięci zbiorowej:
- relacje między językiem, władzą i ideologią – jak język kształtuje i odzwierciedla relacje władzy, ideologie i konstrukty społeczne w różnych kontekstach?
- język w mediach i komunikacji – jak zmienia się język mediów i komunikacji w kontekście nowych technologii, platform cyfrowych i globalizacji?
- kulturowe i historyczne uwarunkowania języka – jakie są kulturowe i historyczne uwarunkowania użycia języka w różnych kontekstach społecznych i jak wpływają one na konstruowanie tożsamości i pamięci zbiorowej?
- etyczne implikacje użycia języka – jakie są etyczne implikacje użycia języka w badaniach humanistycznych i społecznych, w tym w kontekście propagandy, dezinformacji i manipulacji?
- wpływ kultury na postawy i wartości – jak kultura popularna i inne formy kultury wpływają na kształtowanie postaw, wartości i tożsamości społecznych?
- różnorodność kulturowa i tożsamość – jakie są wyzwania i możliwości związane z badaniem różnorodności kulturowej i tożsamości, w tym w kontekście migracji i diaspor?
- słowo i ideologia w polityce – jakie są związki między językiem, ideologią i władzą w dyskursie politycznym?
- analiza zjawisk politycznych – w jaki sposób analizować i interpretować zjawiska polityczne z perspektywy teorii krytycznej, postkolonialnej, feministycznej i innych perspektyw teoretycznych?
- etyczne implikacje metod badawczych – jakie są etyczne implikacje stosowania różnych metod badawczych w humanistyce i naukach społecznych?
- interdyscyplinarność i cyfryzacja badań – jakie są wyzwania i możliwości związane z interdyscyplinarnością i cyfryzacją badań humanistycznych i społecznych?
Powyższe zagadnienia ukazują, jak badania nad funkcjonalnością słowa wykraczają poza filologię, stając się kluczowym elementem interdyscyplinarnej refleksji nad językiem jako narzędziem kształtowania rzeczywistości. W obliczu przemian technologicznych i społecznych, analiza słowa zyskuje na znaczeniu, oferując cenne narzędzia do rozumienia współczesnych mechanizmów komunikacji, władzy i tożsamości.
Zapraszamy do udziału
Prof. dr hab. Lech Suchomłynow