Polonia Camp 2025 – przestrzeń spotkania młodej Polonii

21 lipca 2025, 16:45

Polonia Camp 2025 – przestrzeń spotkania młodej Polonii

W dniach 17–20 lipca 2025 roku w Warszawie odbyło się wydarzenie Polonia Camp 2025 – pierwsze w historii tak szeroko zakrojone, globalne spotkanie młodych osób polskiego pochodzenia, zainicjowane przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej oraz Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, przy współpracy licznych partnerów instytucjonalnych i społecznych. W przedsięwzięciu uczestniczyło ponad 1000 młodych ludzi z 46 krajów i sześciu kontynentów, którzy, mimo zamieszkiwania poza granicami Polski, identyfikują się z polskim dziedzictwem kulturowym. Wykluczenie reprezentantów z Federacji Rosyjskiej miało wymiar symboliczny i było wyrazem solidarności z Ukrainą oraz sprzeciwu wobec rosyjskiej agresji.

Polonia Camp 2025 stanowił przykład nowatorskiego podejścia w polonijnej polityce kulturalnej i edukacji międzykulturowej, łącząc działania na rzecz integracji, budowania tożsamości kulturowej oraz kształtowania kompetencji międzykulturowych wśród młodego pokolenia Polonii. Wydarzenie, zorganizowane pod patronatem honorowym Marszałek Senatu RP Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, miało na celu nie tylko zacieśnienie więzi Polonii z państwem polskim, lecz także budowanie platformy współpracy i wymiany doświadczeń między młodymi liderami środowisk polonijnych na całym świecie.

Program wydarzenia obejmował liczne warsztaty językowe i kulturowe, panele dyskusyjne, a także aktywności sportowe i artystyczne, które służyły integracji uczestników oraz rozwijaniu ich kompetencji komunikacyjnych i międzykulturowych. W panelach i wykładach udział wzięli przedstawiciele świata polityki, nauki, kultury i biznesu, m.in. minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski, który podkreślił potrzebę kreowania współczesnej, wielowymiarowej wizji Polski wśród młodych Polonii.

Polonia Camp 2025 – przestrzeń spotkania młodej Polonii

Podczas swojego wystąpienia Minister R. Sikorski podjął temat narracji o Polsce – zarówno tej oficjalnie głoszonej, jak i tej przemilczanej. Jak zaznaczył, nie mniej istotne od tego, co mówi się o Polsce, jest to, o czym się nie mówi. W jego ujęciu współczesna Polska to kraj postkolonialny – państwo, które zrzuciło jarzmo zależności i podporządkowania, lecz wciąż nosi na sobie blizny przeszłych traum i historycznych ograniczeń.

W tonie pełnym ironii minister zauważył, że „młodzież jest błogosławiona, bo odziedziczy dług narodowy”. Ten pozornie sarkastyczny komentarz dotyka głębokiej prawdy: młode pokolenie dziedziczy nie tylko wolność, ale również zobowiązania – polityczne, ekonomiczne i społeczne – z którymi przyjdzie mu się zmierzyć. To nie tyle gorzka konstatacja, co apel o odpowiedzialność i zaangażowanie, by młodzi nie tylko przejęli schedę po przeszłości, ale aktywnie kształtowali przyszłość kraju.

Radosław Sikorski wezwał również do zmiany optyki – odejścia od narracji o Polsce jako kraju cierpienia, traumy i klęski. W jego wizji współczesny wizerunek Polski powinien być oparty na sukcesie, sprawczości i nowoczesności. Obywatele nie powinni dłużej postrzegać się jako ofiary historii, lecz jako jej świadomi i aktywni uczestnicy. To przesłanie szczególnie mocno wybrzmiało wobec międzynarodowego audytorium młodzieży polonijnej, która w takim właśnie, pozytywnym i dynamicznym obrazie Polski może odnaleźć źródło tożsamości, dumy i inspiracji do działania, zarówno w kraju przodków, jak i w swoich lokalnych wspólnotach na całym świecie.

Prelegentami byli także znani eksperci: prof. Jerzy Bralczyk, dziennikarka Agata Passent, reporter Wojciech Jagielski, a także sportowcy i menedżerowie, co pozwoliło na ukazanie polskości w szerokim kontekście społecznym i kulturowym.

W swoim wystąpieniu w ramach panelu dyskusyjnego dr hab. Olexiy Sukhomłynow, reprezentujący Towarzystwo Polaków „Odrodzenie” w Berdiańsku, podkreślił, że obecnie, w kontekście konfrontacji Rosji z tzw. zbiorowym Zachodem, a także w świetle imperialnej polityki ekspansji ruskiego miru oraz pełnoskalowej wojny prowadzonej przeciwko Ukrainie, obserwujemy na świecie proces symbolicznej rewizji i częściowego unieważnienia rosyjskiej kultury. Dotyczy to nie tylko postaci z kanonu kultury wysokiej, ale także samej obecności języka rosyjskiego w przestrzeni publicznej, edukacyjnej i medialnej.

W wielu krajach, zarówno na Zachodzie, jak i w regionach bezpośrednio zagrożonych rosyjskim wpływem, zauważalny jest spadek zainteresowania językiem rosyjskim. To zjawisko ma również swoje odbicie w środowisku akademickim – w tym w slawistyce, gdzie rośnie potrzeba redefinicji dotychczasowych paradygmatów badawczych i proporcji poświęconych poszczególnym językom i literaturom.

W tym nowym kontekście geopolitycznym i kulturowym pojawia się szansa dla języka polskiego – zarówno jako narzędzia komunikacji, jak i jako nośnika atrakcyjnej, europejskiej tożsamości. Polska, postrzegana dziś jako aktywny i solidarny gracz na arenie międzynarodowej, a jednocześnie kraj o dynamicznie rozwijającej się gospodarce, coraz częściej bywa traktowana jako alternatywa wobec postsowieckiego porządku kulturowego.

Można zatem mówić o realnej możliwości wzmocnienia pozycji polszczyzny – nie tylko w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, ale także wśród nowych grup uczących się języka polskiego: uchodźców, studentów, pracowników migrujących, a także osób poszukujących kulturowego zakorzenienia poza dominującymi dotąd modelami. Język polski, dotychczas często marginalizowany, może w najbliższych latach stać się językiem strategicznym – kulturowo, edukacyjnie i gospodarczo.

Polonia Camp 2025 – przestrzeń spotkania młodej Polonii

W trakcie Polonia Camp 2025 odbył się ważny panel „Polacy w Ukrainie – Polacy dla Ukrainy”. Wzięli w nim udział ludzie zaangażowani na wielu płaszczyznach – humanitarnej, kulturalnej i medycznej. Swoimi doświadczeniami podzielili się Helen Krajewska z Polskiej Akcji Humanitarnej, Maria Osidacz z Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankowsku oraz Paweł Romaniuk, medyk frontowy.

Helen Krajewska podkreśliła, że wojna Rosji przeciwko Ukrainie to nie sprint, lecz maraton – konflikt, który szybko się nie zakończy. To ważne przypomnienie, które zmienia sposób myślenia o wsparciu dla Ukrainy. Musimy przygotować się nie tylko na długotrwałe działania pomocowe w warunkach ciągłego zagrożenia, ale także na wielką, trudną pracę odbudowy kraju, gdy wojna wreszcie się skończy.

Paweł Romaniuk zwrócił uwagę na niezwykle trudną codzienność ludzi żyjących w ukraińskich miastach. Jak sam powiedział, to „udawanie normalności” – sposób na przetrwanie ciągłego stresu i ukrytej depresji. To mocne zdanie odsłania prawdę, której na pierwszy rzut oka nie widać. Na zewnątrz życie wygląda jak zwykle – ludzie chodzą do pracy, robią zakupy, spotykają się z rodziną. Ale pod tą fasadą kryje się ogromne napięcie, strach i niewypowiedziane cierpienie. „Udawanie normalności” staje się strategią, która pozwala im nie zwariować, zachować siły i nadzieję w obliczu wojny. Permanentny stres to nie tylko chwilowy niepokój – to codzienność, która wnika w każdy aspekt życia, podkopując zdrowie psychiczne i odporność człowieka. Do tego dochodzi ukryta depresja – schowana głęboko, często nieuświadomiona, nierozpoznana i nieleczona, a jednak wyniszczająca od środka. Ten mechanizm pokazuje, jak silni i wytrwali potrafią być ludzie, którzy mimo zagrożeń i cierpienia próbują żyć dalej – z nadzieją, że kiedyś wróci spokój.

Podczas dyskusji dr hab. Olexiy Sukhomlynov podkreślił, że wojna, którą Rosja rozpętała przeciwko Ukrainie, nie jest wyłącznie konfliktem lokalnym. „To wciąż jest nasza wojna” – powiedział, wskazując, że agresja rosyjska jest wymierzona nie tylko w suwerenną Ukrainę, ale w fundamenty całej zachodniej cywilizacji: wartości demokracji, prawa człowieka, wolności słowa i godności jednostki.

To mocne przesłanie przypomniało uczestnikom, że solidarność z Ukrainą nie jest tylko aktem wsparcia wobec sąsiada w potrzebie, lecz formą obrony wspólnej przestrzeni kulturowej i aksjologicznej, którą współtworzymy jako Europejczycy. Panel był więc nie tylko świadectwem zaangażowania, ale i apelem o kontynuowanie wspólnych działań na rzecz pokoju, godności i kulturowej obecności Polski w regionie.

Niestety, mimo że wojna trwa już czwarty rok, w debacie publicznej często zamiast słowa „wojna” używa się eufemizmów takich jak „konflikt” czy „kryzys”. To nie tylko kwestia języka, ale także przejaw niezrozumienia skali i znaczenia globalnych procesów, które mają wpływ na bezpieczeństwo całego świata. Rozmywanie nazewnictwa osłabia percepcję zagrożenia i może zmniejszać determinację do zdecydowanego wsparcia. Tymczasem wojna to nie tylko lokalne walki, ale część szerokich, geopolitycznych przemian definiujących przyszłość regionu. Jasne nazywanie rzeczy po imieniu jest kluczowe dla mobilizacji społecznej i skutecznej polityki wsparcia – zarówno w czasie trwania działań wojennych, jak i w procesie późniejszej odbudowy.

Z perspektywy polityki kulturalnej Polonia Camp 2025 można interpretować jako przykład skutecznej implementacji strategii wzmacniania tożsamości narodowej w kontekście globalizacji oraz migracji. Inicjatywa ta ukazuje, jak edukacja międzykulturowa może sprzyjać budowaniu wspólnoty transnarodowej opartej na wartościach dziedzictwa i dialogu, a także jak istotne jest tworzenie przestrzeni do samorealizacji i współdziałania młodych liderów diaspor. Działania takie wpisują się w szerszy nurt polityki kulturalnej państwa, które dąży do aktywnego wspierania i promowania polskości na arenie międzynarodowej, z uwzględnieniem różnorodności i wielowymiarowości współczesnej tożsamości.

Relacje uczestników wskazują na wysokie zaangażowanie emocjonalne oraz poczucie przynależności do wspólnoty, co potwierdza tezę, że odpowiednio zaprojektowane inicjatywy edukacyjne i kulturalne mogą efektywnie integrować młode pokolenia Polonii oraz wzmacniać ich kompetencje obywatelskie i kulturowe. Tym samym Polonia Camp 2025 stanowi cenny model dla dalszych badań i praktyk w zakresie edukacji międzykulturowej, polityki kulturalnej oraz działań na rzecz zrównoważonego rozwoju diaspor i społeczności transnarodowych.