Narracje antyukraińskie w Polsce: analiza i kontekst

19 marca 2025, 13:04

Narracje antyukraińskie w Polsce: analiza i kontekst

Obywatele Ukrainy stanowią około 5% osób pracujących w Polsce. Znajdują zatrudnienie przede wszystkim w przemyśle, budownictwie, usługach i transporcie. Zgodnie z wynikami raportu, ich obecność w Polsce przyczyniła się do wzrostu krajowego produktu brutto (PKB) o 0,5-2,4% rocznie, co świadczy o ich istotnym wpływie na polską gospodarkę – podaje wydanie internetowe Bussines Insider.

W polskiej przestrzeni publicznej pojawiają się różnorodne narracje antyukraińskie, które wymagają analizy i osadzenia w szerszym kontekście. Często powtarzającym się stereotypem jest przekonanie, że Ukraińcy "zabierają" pracę Polakom, zaniżają płace i pracują na czarno. Konkurencja na rynku pracy może budzić obawy, zwłaszcza w sektorach nisko płatnych. Należy jednak pamiętać, że Ukraińcy często podejmują się prac, których Polacy nie chcą wykonywać, a ich obecność w wielu przypadkach napędza gospodarkę.

Kolejną tezą jest to, że Ukraińcy niesłusznie korzystają z pomocy społecznej, "wyciągając" pieniądze z polskiego systemu. Wynika to z braku wiedzy na temat zasad przyznawania świadczeń i funduszy unijnych. Ukraińcy, podobnie jak Polacy, mają prawo do pewnych form pomocy, ale są to często świadczenia celowe, np. na dzieci, edukację czy zakwaterowanie. Często pojawia się także zarzut, że Ukraińcy pracują na czarno, unikają płacenia podatków, a korzystają z usług publicznych. Choć część Ukraińców może pracować nielegalnie, większość odprowadza podatki tak jak Polacy. Generalizowanie jest krzywdzące i nieuzasadnione.

Innym powtarzającym się stereotypem jest twierdzenie, że Ukraińcy zwiększają przestępczość w Polsce, są odpowiedzialni za wypadki i napady. Pojedyncze incydenty z udziałem Ukraińców są nagłaśniane, tworząc mylne wrażenie o skali problemu. Statystyki policyjne nie potwierdzają tezy o znacznym wzroście przestępczości wśród Ukraińców.

Często podnoszony jest także argument o obciążeniu systemów opieki zdrowotnej i edukacji, w którym Ukraińcy "przeciążają" polską służbę zdrowia i szkoły, zabierając miejsca Polakom. Napływ uchodźców stanowi wyzwanie dla systemu, ale jednocześnie Ukraińcy płacą składki zdrowotne i wpływają do budżetu państwa. Konieczne są inwestycje w infrastrukturę, aby sprostać zwiększonemu zapotrzebowaniu.

Istotnym elementem narracji antyukraińskich jest manipulacja pamięcią historyczną, w której Ukraińcy gloryfikują UPA i Stepana Banderę, pomijając zbrodnie na Polakach na Wołyniu. Trudna historia relacji polsko-ukraińskich i różne interpretacje wydarzeń historycznych wymagają dialogu i edukacji, aby budować wspólną pamięć opartą na prawdzie i pojednaniu.

Podsumowując, narracje antyukraińskie często bazują na stereotypach, uproszczeniach i braku wiedzy. Ważne jest promowanie rzetelnej informacji, dialogu i wzajemnego zrozumienia, aby przeciwdziałać nietolerancji i budować dobre relacje między Polakami a Ukraińcami.

Trzeba wiedzieć, że z raportu Banku Gospodarstwa Krajowego wynika, że w 2024 roku wpływy do budżetu państwa od emigrantów z Ukrainy wyniosły 15,21 mld zł. Wartość wypłaconych świadczeń z tytułu "Rodzina 800 plus" na dzieci uchodźców wojennych to 2,8 mld zł.

Prof. Lech Suchomłynow